Vandaag is het D-Day. We gaan weer spiegelkarpers uitzetten in de Friese Boezem.
De hele week stond in het teken van werken en voorbereiden van de uitzetdag. Dit keer de helft minder vissen, maar de logistieke operatie blijft hetzelfde. Op 13 november heb ik een bijeenkomst belegd bij mij thuis met enkele leden van de Commissie SKP Friese Boezem, te weten, André Bosma, Peter Miedema en Henry van der Wal. Helaas waren de andere commissieleden niet in de gelegenheid om aanwezig te zijn. Omdat we dit kunstje ook al in januari hadden gedaan, was het eigenlijk alleen maar de puntjes op de bekende ‘i’ zetten. Nu klinkt dit alsof het allemaal in kannen en kruiken is: de waarheid is ver daar vandaan. Bijvoorbeeld: de uitzetmaterialen zijn op diverse locaties opgeslagen. Die moeten eerst geteld worden en er moet een controle worden uitgevoerd of alles er nog goed en bruikbaar uitziet. Voorts moeten er vrachtauto’s met chauffeur worden geregeld. En natuurlijk de catering voor de vrijwilligers. Gelukkig nam Peter Miedema het eerste voor zijn rekening en André Bosma het tweede.
Vorige keer waren het Bart en Monique Dijkstra die de catering samen met Arjan Verkoelen regelden. Nu kostte het me een rondje bellen om twee kandidaten te vinden om de catering voor die dag te verzorgen. Uiteindelijk zijn Mieke Pels en haar buurvrouw Jannie bereid gevonden om die dag de koffie en broodjes te verzorgen.
Afgelopen week bleek dat de folie voor de opvangbakken door ratten onderhanden is genomen. De vislucht had blijkbaar hun doen watertanden. En die tanden hadden wat gaten in het folie geknaagd. Gelukkig had Peter Miedema een adresje waar ze snel nog even de gaten konden dichtlassen.
Omdat we niet alleen op de Friese Boezem zouden gaan uitzetten, maar ook op enkele karperputten, zou onze transportcapaciteit groter moeten zijn dan in januari. Gelukkig kon ik een transporttank krijgen van CarpFarm. Samen met Cock tussen alle werkzaamheden door ‘even’ naar Drenthe gereden om bij Bert Teuben de tank op te halen. Aangezien ik geen geschikte kar had om de tank daarop te vervoeren, werd als alternatief de trailer van Cock hiervoor gebruikt. Daarvoor moest wel de boot er af gehaald worden en enkele rollen worden verwijderd. Al met al kostte het me meer tijd dan begroot. ’s Avonds de tank helemaal schoongespoten met de hogedrukspuit. Bleek de tank van oorsprong niet groen te zijn maar gebroken wit. Tja, dat krijg je als je de tank een tijdje onder de bomen buiten laat staan. Omdat we nu twee transporttanks hebben, kunnen we nog sneller opereren.
Twee dagen voor D-day een routeplanning gemaakt met behulp van de Provincie Atlas en Google Earth. Ook dit klusje kostte meer tijd dan verwacht. Dat was mede te wijten aan het feit dat de hele route op papier moet komen te staan, mocht de navigatiesystemen van de auto’s die dag er de brui aangeven. Ook daar moet je dus rekening mee houden. Plus dat je elke auto een zo gunstig mogelijke route wilt laten rijden om tijd en brandstof te besparen.
Eén dag voor D-day een systeem ontworpen om de vissen die geregistreerd zijn naar de juiste locatie te laten transporteren. Even voor de duidelijkheid. We richten op één locatie twee registratiestraten in. De geregistreerde vissen komen in een transporttank terecht. Dan is het zaak om deze vissen op de juiste uitzetpunten te krijgen. Anders kloppen de lijsten en foto’s niet met waar de vissen zijn uitgezet. Dit vraagt veel denkwerk en een goed werkend proces/systeem. Daarnaast moeten de twee vrachtauto’s (eentje met vier transporttanks en eentje met acht transporttanks) wel blijven rijden. Ook nu weer op een zo economische manier waardoor ze niet te lang onderweg zijn. Tevens krijgen alle uitzetlocaties niet een gelijk aantal vissen. De ene Hengelsportvereniging heeft nu eenmaal meer karpers besteld dan de andere.
Ook heb ik de definitieve lijst met vrijwilligers opgesteld en aan de hand van deze lijst de verschillende taken toebedeeld. Nu hadden zich veertig vrijwilligers aangemeld. Toch moet je rekening houden met enkele no-shows op de dag zelf. Gezien de hoeveelheid taken die er voor die dag waren te verdelen, lijkt veertig man veel. Toch is dit aan de krappe kant voor een uitzetdag met deze omvang. Kortom, de voorbereiding is zeer intensief. Veel buitenstaanders hebben geen enkele idee wat er zoal bij komt kijken. Daar komt nog bij dat je niet uit kunt gaan van de ideale situatie. Je moet vooraf nadenken wat te doen als er calamiteiten zijn. Wat als de vissen door omstandigheden later worden geleverd dan gepland? Wat te doen als één van de vrachtauto’s pech krijgt? Wat te doen als de Kooiaap de geest geeft? Wat als de drie aggregaten onvoldoende stroom leveren voor de verschillende industriële pompen? Wat te doen als het niet goed gaat met de vissen? Wat te doen als er te weinig vrijwilligers zijn? Wat te doen als de media langskomen?
Aan het einde van de middag heb ik alle plannen en schema’s klaar. Ik zit helemaal in het proces en ik verwacht op alle vragen een antwoord te hebben. ’s Avonds laad ik de auto in met alle uitzetspullen die in mijn bezit zijn. Dan is er nog even contact met André Bosma. De laatste check of we alles voor elkaar hebben en niets zijn vergeten. André is nog wat onzeker. Dat snap ik wel omdat ik al enkele dagen in het denkproces zit en het overzicht heb. Voor hem is dat anders. Ik praat hem bij en stel hem gerust. Ik heb een draaiboek gemaakt voor het geval mij iets overkomt. In de map staat werkelijk alles wat we nodig hebben en hoe e.e.a. moet gaan verlopen. Wat dat betreft lijkt het wel een militaire operatie. Komt mijn trainingen van toen weer eens van pas…
Net voor zessen gaat de wekker. Ik merk dat ik een jaartje ouder wordt. Het gaat allemaal niet zo soepel meer en ik heb moeite met opstaan. Elke ochtend hetzelfde ritueel. Aftappen, oppoetsen en eten. Dit keer leg ik een goede bodem voor de dag: twee gebakken eieren, een glas melk en een broodnodige kop koffie. Net na zevenen start ik de auto en rij op mijn gemakje richting Wergea.
In Wergea nog snel een kop koffie scoren bij Cock en Mieke en iets later dan half acht ben ik op locatie. Al snel arriveren de eerste vrijwilligers. Gelukkig zitten er een paar tussen die de klappen van de zweep kennen en in een licht georganiseerde chaos worden de twee registratiestraten en de opvangbakken opgebouwd. Het vullen van de twaalf tanks, twee transportbakken en de twee opvangbakken kost normaliter erg veel tijd. Ook nu weer blijkt Peter Miedema de regelneef optima forma en heeft een industriële pomp geregeld. In een mum van tijd zijn alle bakken van boezemwater voorzien.
Terwijl we nog bezig zijn de laatste bakken te vullen, arriveert de grote vrachtwagen van CarpFarm. Nou ja, het is niet hun vrachtwagen, maar die van de Franse leverancier. Team 1 van Florian mag als eerste aan de bak; hij mag twaalf spiegels registreren. Die gaan met Transportteam 1 (Jan Boomsma en Martijn Nederpel) en Transportteam 2 (Mark de Lange, Pa Bosma en Age Douma) samen met achtendertig edelschubs richting diverse karperputten in Friesland. Overigens, dit komt niet zomaar uit de lucht vallen. Al een paar jaar is de roep vanuit de regio om karperputten voorzichtig te voorzien van nieuwe karpers om de sterfte van oude vissen alvast te gaan compenseren. Conform de richtlijn van het Wetterskip mag het niet meer dan één kilo per hectare zijn. Dat betekent dan ook één karper per drie hectare water. Helaas zijn enkele karperputten niet groter dan één of twee hectare. Dan moet je de regel loslaten en kun je alsnog één schub of spiegel uitzetten. Omdat de karperputten meegenomen zijn in het Visplan van 2013, hebben we toestemming en worden deze vissen betaald door Sportvisserij Fryslân.
Om daar nog even op door te gaan, alleen karperputten waarvan we weten dat er wintersterfte is geweest en extra maatregelen zijn doorgevoerd, komen in aanmerking. Vanuit de regio kreeg ik de vraag waarom we niet meteen meer vissen tegelijkertijd uitzetten op dit soort wateren. Zoals gezegd mag dat niet en ten tweede willen we geen enkele risico lopen met het aanwezige oude bestand. We hebben een paar jaar geleden mogen ervaren wat de gevolgen kunnen zijn als er een flinke uitzetting plaatsvindt. Het desbetreffende water in Drenthe raakte door de grote (illegale) uitzetting zo erg uit balans (biologisch evenwicht) waardoor de oude vissen één voor één het loodje legden. En dat willen we te allen tijde voorkomen. Daarom om het jaar één of een paar karpers tegelijk uitzetten en daardoor voorzichtig een nieuw bestand opbouwen zonder het oude bestand aan te tasten. Voor mijn gevoel blijft het op eieren lopen.
Terug naar de uitzetdag. Tegelijk aan Team 1, start ook Team 2 onder leiding van Erwin met het registreren van de spiegelkarpers. Deze waren voor HSV Heerenveen en worden uitgezet in de Langweerder Wielen en Tjeukemeer. Na een uurtje gingen de vissen met de grote vrachtwagen op transport naar de uitzetplek. Florian met Team 1 ondertussen gestart met de registratie van de vissen die voor HSV De Deinende Dobber zijn bestemd. Die worden uitgezet bij Wier en Oude Leije in zowel de Bildtse Boezem als de Friese Boezem.
Vervolgens zijn de spiegels voor HSV Idaerderadiel (Grou) aan de beurt. Erwin en zijn Team 2 werken stug door en aan het begin van de middag zijn de vissen uitgezet in Grou en Irnsum. Team 1 heeft de smaak te pakken en niet veel later kunnen de spiegels voor HSV Ons Genoegen (Makkum) richting het Van Panhuijskanaal en het Kruiswater bij Bolsward. Ondanks het een kleine vereniging is met een kleine begroting doen ze nu voor het tweede jaar mee. Een fanatiek ploegje vrijwilligers met het vissershart op de goede plaats.
Als laatste worden de spiegelkarpers voor De KSN Regio Fryslân geregistreerd. Zij sluiten de uitzetdag af en worden een uurtje later in de Oudegaasterbrekken uitgezet. Tevens ook nog een primeur. De allereerste echte rijenkarper van acht pond wordt in dit water losgelaten. Wanneer zal deze karper weer eens in het karperschepnet belanden? Ben erg benieuwd.
Om klokslag twee uur zijn we klaar en worden alle zaken opgeruimd en schoongemaakt. Ik schatte van tevoren in dat we minimaal tot drie uur bezig zouden zijn met het registreren van de vissen. Door het harde werken van de vrijwilligers en de zorgvuldige planning weer ruim op tijd alles af kunnen ronden.
De uitzetdag had ook nog een officieel tintje. Sportvisserij Fryslân (Sake van der Meer en Harry Holtman) had nog wat VIP’s uitgenodigd. Dit waren Johannes Kramer, Gedeputeerde namens de FNP bij Provincie Fryslân, Theunis Piersma, Voorzitter van de Visstand Beheerscommissie Frsylân, Lutz Jacobi , Tweede Kamerlid voor de PVDA en Jon Visser, Voorzitter Combinatie van Friese Beroepsvissers. Naast een korte rondleiding en uitleg hoe e.e.a is georganiseerd, mochten Johannes Kramer, Lutz Jacobi en Theunis Piersma een spiegelkarper uitzetten die hun naam zal gaan dragen. Johannes Kramer was blijkbaar zo enthousiast dat hij meteen de spiegels van zijn collega’s maar uitzette. Gelukkig hadden we nog wat vissen op voorraad en hoefden we niemand teleur te stellen. Aansluitend heb ik nog een geanimeerd gesprek gehad met Johannes Kramer. Hij was met name nieuwsgierig wat de economische waarden van deze uitzettingen zijn. Ik heb maar een verschrikkelijk positief verhaal verteld over dat veel mensen vanuit andere provincies hier komen vissen en als ze een paar spiegelkarpers vangen, dat ze zeer zeker het jaar erop terugkomen waardoor zij weer extra geld spenderen aan campings, hotels, botenhuur ect., ect. Nu kun jij je afvragen wat het nut is om deze man voor SKP Friese Boezem warm te laten lopen. Welnu, de verwachting is dat in de toekomst Wetterskip Fryslân fuseert met Provincie Fryslân en dat alle waterwegen onder beheer van de provincie gaan vallen. Dat betekent dat je positie als belanghebbende nu al veilig moet stellen. Met andere woorden, je moet nu al aan tafel zitten met mensen die het beheer dan in portefeuille kunnen krijgen. Nu hoef ik dat gelukkig niet te doen en zorgt met name Sportvisserij Fryslân dat zij al het lobbywerk voor hun rekening nemen. Waarvoor hulde!
Naast het officiële gedeelte was ook de pers aanwezig. Zoals gewoonlijk mocht ik mijn verhaaltje weer doen voor radio en TV. De regionale omroep Omrop Fryslân besteedde de nodige aandacht aan de uitzetting. Ook de schrijvende pers van de regionale dagbladen zijn aan hun trekken gekomen. Hieronder de links naar de verschillende reportages en artikelen.
http://www.omropfryslan.nl/nijs/autorally-serious-request#video
http://www.karpervisseninnederland.nl/spiegelkarper-project-friesland-2013/
http://www.lc.nl/friesland/regio/article16450083.ece/Franse-karpers-te-water-in-Friesland-
Nadat alles is opgeruimd, nog even een kop koffie gedronken bij Cock en Mieke. Even de dag evalueren en terug naar huis. Auto leegtrekken, opruimen en achter de computer om de eerste berichten te controleren. Ook de foto’s van Age Douma en Martijn Nederpel ‘opgehaald’ betreffende de spiegels die op de diverse karperputten zijn uitgezet. Om zes uur de TV aan en met het bord op schoot de reportage bekijken van de uitzetdag. Meteen controleren hoe het met mijn Friese Taal staat. Ach, mijn ‘Geef Frysk’ kan er mee door.
De komende weken gaat het echte werk beginnen. Alle gegevens moeten worden overgezet in Spreadsheets, de foto’s gecropped en de gegevens geanalyseerd. Daar gaat nog zo’n tachtig manuren in zitten. Mocht dat klaar zijn, wordt het tijd om de terugmeldingen van 2013 uit te zoeken. Deze winter moet er nog een Evaluatie en een Plan van Aanpak 2016 – 2025 geschreven gaan worden. Per slot van rekening zijn we nog niet klaar met uitzetten gezien de doelstellingen. Kortom SKP Friese Boezem staat niet stil!
Een aantal bedrijven hebben dit keer weer belangeloos materiaal aan ons verhuurd of ter beschikking gesteld, te weten:
Peters Hout te Bolsward
Raadsma IJzerhandel te Leeuwarden
Visser Transport te Bolsward
Bouwbedrijf Wagenaar te Sneek
Bouwbedrijf Burggraaf te Bolsward
Workummerwaard te Workum
Ik wil dan ook deze bedrijven hartelijk bedanken voor hun medewerking. Hieronder een paar foto’s van de uitgezette spiegels.
